Slaapproblemen

Veel mensen hebben last van slaapproblemen en de nadelen die hierbij komen kijken. Tijdens het slapen rust je lichaam uit, maar het is ook een periode van fysiek herstel en mentale verwerking. Wanneer je problemen hebt met slapen, word je dus niet comfortabel wakker.

Op deze pagina bespreken wij de oorzaken waardoor je problemen kan hebben met slapen. Ookzullen wij enkele slaaptips geven over wat je ertegen kan doen.

Baby

Als kersverse ouder is het niet alleen belangrijk dat je baby goed slaapt. Het is net zo belangrijk dat jij als ouder een goede nachtrust krijgt na de geboorte van jullie wondertje. Een goede nachtrust en veel slapen zorgt ervoor dat je baby zich lichamelijk en geestelijk goed kan ontwikkelen, maar als jij als ouder niet voldoende nachtrust krijgt dan liggen psychische klachten al snel op de loer.

Hoogsensitief

Als HSP’er, ofwel High Sensitive Person, moet je er rekening mee houden dat je gevoeliger bent voor indrukken van buitenaf. Als je hoogsensitief bent dan neem je alles intenser en gedetailleerder waar dan de mensen om je heen. Geluiden die voor een ander niet opvallen houden je wakker en sociale gelegenheden vergen vaak veel energie van je. Als hoogsensitief persoon is het daarom belangrijk dat je jezelf overdag en in je slaapkamer zo veel mogelijk rust gunt.

ADHD

ADHD staat voor attention deficit hyperactivity disorder. De meest herkenbare kenmerken van ADHD zijn impulsief gedrag, een verhoogd energielevel, rusteloosheid, concentratieproblemen en moeite met leren. ADHD kan hierdoor zowel oorzaak als gevolg zijn van een verstoord slaap-waakritme. In slaap vallen met een druk hoofd kan nogal een uitdaging zijn, maar er bestaan manieren om met ADHD een gezond slaap-waakritme te creëren.

Slaapapneu

Slaapapneu is niet alleen voor de persoon die eraan lijd vervelend, maar ook voor zijn of haar partner. Bij slaapapneu stopt de ademhaling waardoor er een signaal naar de hersenen wordt afgegeven. Hierdoor word je kort wakker en hervat de ademhaling met een flinke snurk. Het is belangrijk dat je laat onderzoeken of je lijd aan slaapapneu want een dergelijk slaapprobleem kan nare consequenties hebben. Wist je dat iemand met slaapapneu 4 keer meer kans heeft op een verkeersongeluk?

Snurken

Word je wakker gehouden door het gesnurk van je bedpartner, of ben je zelf degene die het huis op trillen zet? Gesnurk kan finaal zijn voor je goede nachtrust maar is niet ongewoon. 1 op de 5 mannen en 1 op de 10 vrouwen snurkt tijdens het slapen en er zijn een aantal oorzaken die ervoor zorgen dat je snurkt. Zo kunnen een neusverstopping, oververmoeidheid, overgewicht, verslapping van de spieren van je gehemelte, de vorm van je neus of je slaaphouding ervoor zorgen dat je snurkt tijdens je slaap. Snurken kan ook een voorbode zijn van slaapapneu, en dat brengt flink wat gezondheidsrisico’s met zich mee. Wil je meer weten over de gevolgen van snurken en hoe je je nachtrust kunt verbeteren als je vaak snurkt?

Slapen in de overgang

De overgang gaat gepaard met flink wat ongemakken waaronder slapeloosheid, opvliegers en hartkloppingen die het niet makkelijker maken om gerust in slaap te vallen. Stress en spanning kunnen tijdens de menopauze toenemen waardoor je nog moeilijker in slaap komt omdat je hoofd aan het malen is. Om rustiger door de overgang heen te komen moet je allereerst weten wat er allemaal in je lichaam gebeurt zodat je begrijpt welke klachten bij de overgang horen.

Bruxisme/tandenknarsen

Bruxisme, ofwel tandenknarsen, komt tijdens het slapen vaak voor omdat er teveel spanning op je kaakspieren staat. Hierdoor gaat je kaak klemmen wat soms resulteert in tandenknarsen. Tandenknarsen hoeft niet meteen voor klachten te zorgen, maar als je merkt dat je vaak met pijn in je tanden of kaken hebt dan is het verstandig om te onderzoeken waarom je tandenknarst. Als je weet wat de oorzaak is dan kun je gaan zoeken naar een oplossing. Uiteraard bestaan er ook hulpmiddelen die je helpen bij het voorkomen van tandenknarsen.

Rugpijn/nekpijn

Als je vaak met rug- of nekpijn opstaat dan is dat meestal geen goed begin van de dag. Na een slechte nachtrust opstaan met pijn zorgt ervoor dat je de rest van de dag minder geconcentreerd bent, vaak wat prikkelbaarder wordt waardoor de dag stressvoller verloopt. Je raad het al, deze combinatie zorgt er vervolgens voor dat je na een dag met pijn en ellende moeilijk in slaap komt. Op een gegeven moment zorgt zo’n neerwaartse spiraal ervoor dat je minder goed kunt functioneren. Wellicht heb je een verkeerde slaaphouding, maar het kiezen van het juiste matras en een goed bed kunnen er ook voor zorgen dat je nek- en rugklachten verminderen.

Tinnitus

Word je wel eens wakker gehouden door een vervelende hoge toon in je oor die maar niet verdwijnt? Dan bestaat er een grote kans dat je last hebt van tinnitus. Tinnitus, oftewel oorsuizen, zorgt ervoor dat je een voortdurend geluid hoort, zonder dat er in de omgeving een geluidsbron aanwezig is. Als je last hebt van Tinnitus dan kun je een pieptoon, sis- fluit-, brom- of ruis tonen horen in één of beide oren. Tinnitus wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening zoals het verliezen van je gehoor op latere leeftijd, gehoorschade of een aandoening in het bloedvatenstelsel.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een aandoening waarbij je last hebt van chronische pijn in je spieren en bindweefsel. Door de pijn die fibromyalgie met zich meebrengt is het ontstaan van slaapstoornissen, stemmingswisselingen en vermoeidheid geen uitzondering. Er zijn nog geen specifieke aanwijzingen die aanwijzen dat je fibromyalgie hebt en er bestaan nog geen medicijnen om fibromyalgie te voorkomen, maar met een combinatie van medicijnen, veel rust en voldoende beweging kun je er toch voor zorgen dat er een natuurlijk en gezond slaap-waakritme ontstaat.

Reuma

Reuma is in feite een verzamelnaam van meer dan 100 verschillende aandoeningen van spieren, botten, pezen en gewrichten die niet door een ongeval zijn veroorzaakt. Reuma is nog niet te genezen en komt in Nederland bij 1 op de 9 mensen voor. Iedereen kan reuma krijgen, op elke leeftijd. Er zijn dus ook kinderen met reuma. De pijn die reuma met zich meebrengt kan ervoor zorgen dat je nachtrust regelmatig wordt verstoord. Dit doet je lichaam, geest en humeur geen goed. Wil jij weten welke soorten reuma er bestaan, wat je kunt doen om de klachten te verminderen en tips bij slapen met reuma?

Hypersomnia

Als je last hebt van hypersomnia dan voel je je overdag extreem moe, ook als je tijdens de nacht voldoende rust hebt gehad. Hypersomnia wordt daarom ook wel EDS genoemd: Excessive Daytime Sleepiness. Met hypersomnia is het niet ongewoon dat je tijdens de dag de behoefte voelt om dutjes te doen. Sociaal gezien kan dit een hele vervelende aandoening zijn. Als je last hebt van een extreme vorm van hypersomnia, ook wel narcolepsie genoemd, dan kun je op elk moment plots in slaap vallen wat in de meeste gevallen voor vervelende problemen kan zorgen.

Insomnia

Insomnia is precies het tegenover gestelde van hypersomnia. Waar je met hypersomnia snel en vaak in slaap kunt vallen, kun je met insomnia maar geen slaap vatten. Je kunt last hebben van acute en chronische insomnia. Je hebt last van acute insomnia als de slapeloosheid 1 nacht tot een paar weken duurt. Je hebt last van chronische insomnia als de slapeloosheid minimaal 3 nachten of langer dan 3 maanden achtereenvolgend duurt. Niet slapen kan flinke gevolgen hebben voor je mentale en lichamelijk staat overdag. Zo kun je al snel last krijgen van concentratieproblemen en ben je een stuk impulsiever en prikkelbaarder als je overdag moet functioneren in bijvoorbeeld een werkomgeving. Wil je meer weten over insomnia, de bijbehorende symptomen en wat je ertegen kunt doen?

Restless legs

Mensen die last hebben van het Restless Legs Syndrome hebben klachten als een jeukend, prikkelend of rusteloos gevoel in de benen waarbij de drang om te bewegen bijna onweerstaanbaar is. Het bewegen van de benen zorgt voor kortdurende verlichting maar zodra je stopt met bewegen dat neemt het rusteloze gevoel weer toe. Als je vervolgens in slaap valt dan kun je last hebben van kortdurende schokken in je armen en benen. Dit wordt ook wel Periodic Limb Movement Disorder genoemd. Dit rusteloze gevoel en de nachtelijke schokken kunnen je nachtrust flink verstoren wat vervolgens een negatieve invloed op je gezondheid heeft. Wil je meer lezen over restless legs en wat je ertegen kunt doen?

Slaapwandelen

Slaapwandelen is een slaapstoornis waarbij je fysieke activiteit toont terwijl je in werkelijkheid slaapt. De medische term van slaapwandelen is somnambulisme. Als je iemand ziet slaapwandelen dan zul je al snel denken dat de slaapwandelaar droomt. In werkelijkheid is het zo dat je alleen kunt slaapwandelen als je in een diepe non-REM fase van de slaap verkeerd. In deze fase is het lichaam nog actief maar je hersenen slapen al. De oorzaak van slaapwandelen is niet bekend, maar om ervoor te zorgen dat je jezelf niet kunt verwonden tijdens het slaapwandelen geven wij je een aantal tips in ons artikel over slaapwandelen.

Nachtmerrie Stoornis

We hebben allemaal wel eens een nachtmerrie en voor de meeste mensen geldt dat het hebben van een nachtmerrie geen fijne ervaring is. Je kunt midden in de nacht ineens in paniek wakker schrikken, je hartslag is verhoogd en je hebt het warm. Na een nachtmerrie is het moeilijk om weer in slaap te vallen omdat je lichaam nog vol adrenaline zit van het wakker schrikken. Als je hier herhaaldelijk minimaal 1 keer per week last van hebt, je de details van de nachtmerrie nog kunt herinneren en je je algeheel niet goed in je vel voelt dan is het slim om iets aan je nachtmerrie stoornis te doen. Wij helpen je graag op weg met tips die ervoor kunnen zorgen dat je beter en gerust in slaap kunt vallen.

Psychische klachten bij slaapproblemen

Psychische klachten bij slaapproblemen zijn op de lange termijn onvermijdelijk. Om deze reden is het belangrijk dat je je mentale staat goed in de gaten houd als je niet goed slaapt. Wij vertellen je meer over de meest voorkomende psychise klachten veroorzaakt door slaapproblemen.

Chronisch vermoeidheidssyndroom

Heb je moeite met rust nemen, lukt het niet meer om normaal te functioneren en ben je langer dan 6 maanden ernstig vermoeid? Dan is de kans groot dat je last hebt van een chronisch vermoeidheidssyndroom. Artsen, wetenschappers en patiënten erkennen dat de ziekte ernstig en langdurig is maar over de kenmerken, oorzaak en behandeling is men het nog niet eens. Wil jij weten wat je kunt doen om het beste om te gaan met het chronisch vermoeidheidssyndroom?

Lees dan snel verder in ons artikel “beter slapen met een chronisch vermoeidheidssyndroom”

Dementie

Een goede nachtrust is voor iedereen belangrijk maar als je last hebt van dementie helemaal. De ziekte kan het slaappatroon namelijk flink verstoren. Dit heeft vervolgens weer een negatief effect op de ontwikkeling van de ziekte waardoor de dementie verergert. Het is daarom belangrijk dat je overdag zo actief mogelijk blijft om ervoor te zorgen dat het lichaam tegen bedtijd uitgeput genoeg is om in slaap te kunnen vallen.

Lees meer over het belang van goed slapen voor mensen met dementie en hoe je nachtelijke ongemakken kunt verminderen in ons artikel “Slapen met dementie”

Depressie

Een verstoorde nachtrust, minder slaapuren en tijdens de slaap veel wakker worden kan er op den duur voor zorgen dat je last krijgt van depressies. Tot kort geleden waren de gevolgen van slaaptekort niet direct te linken aan depressies, maar uit nieuw onderzoek blijkt dat te weinig slaap het serotoninesysteem in de hersenen verandert. Te weinig serotonine wordt in verband gebracht met depressie en stress wat erop wijst dat slaaptekort wel degelijk depressie als gevolg kan hebben. Wil je meer lezen over depressie na slaaptekort en wat er tegen kunt doen?

Lees dan snel verder in ons artikel “Depressie na slaaptekort”

Gegeneraliseerde angststoornis

Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis, ook wel piekerstoornis genoemd, zijn continue gespannen en piekeren veel. Piekeren zorgt er meestal voor dat je lang wakker ligt, waardoor je nog meer gaat piekeren omdat er steeds minder slaaptijd overblijft. Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis maken zich meestal onterecht veel zorgen en hebben moeite met de controle uit handen geven. Als jouw angststoornis ervoor zorgt dat je zo weinig slaapt dat je overdag niet meer kunt functioneren dan is het tijd om daar iets aan te doen. In ons artikel gegeneraliseerde angststoornis en slapen laten wij je zien wat de oorzaken, gevolgen en oplossingen zijn zodat jij weer goed kunt slapen.

Lees snel verder in ons artikel “angststoornis en slapen”

Postnatale depressie

De hormonen gieren nog door je lichaam, je slaapt nauwelijks en je bent ineens verantwoordelijk voor een baby die 24 uur per dag aandacht van je vraagt. Het is dan ook niet vreemd als je na je bevalling flink emotioneel bent. Je kunt ineens heel prikkelbaar zijn, last hebben van huilbuien en algeheel in een nerveuze staat verkeren. Dit zorgt ervoor dat in slaap vallen er niet makkelijk op wordt. Met een postnatale depressie word in slaap vallen nog lastiger. Zorg ervoor dat je de signalen op tijd herkend zodat je iets tegen je depressie kunt doen.

Lees meer over postnatale depressies, de oorzaken en gevolgen en wat je eraan kunt doen in ons artikel “Postnatale depressie”

PTSS

Als je last hebt van PTSS, ofwel posttraumatische stressstoornis, dan is het niet ongebruikelijk dat je meerdere malen per nacht wakker word. Mensen met PTSS komen vaker in de REM-slaap terecht maar deze duurt minder lang. Hierdoor neemt de kans op nachtmerries toe wat ervoor zorgt dat je tijdens je slaap gespannen blijft en sneller wakker schrikt. Als je met PTSS leeft dan is het soms al lastig genoeg om je concentratie vast te houden en als je ook slecht slaapt dan komt dit niet ten goede als het gaat om je gemoedstoestand.

Lees meer over slapen met PTSS in ons artikel “Slapen met PTSS”

Psychose

Bij psychoses kan het slaapritme flink verstoord raken. Mensen met psychoses slapen vaak te kort omdat ze moeilijk in slaap vallen of te vroeg wakker worden. Dranken met alcohol of cafeïne erin maken slaapproblemen bij mensen met psychoses vaak erger. Als je niet voldoende slaapt terwijl je psychosegevoelig bent, zul je merken dat hallucinaties als bijgevolg van een psychose niet ongewoon zijn. Je kunt je voorstellen dat hallucinaties geen fijne bijkomstigheid is als je een normaal leven probeert de leiden. Daarom is het belangrijk dat je ervoor zorgt dat je een gezond slaapritme ontwikkeld.

Wil je meer weten over slapen bij psychosegevoeligheid? Lees dan nu ons artikel “Slapen en psychoses”

Sociale fobie

Een sociale fobie veroorzaakt extreme angst voor de reactie of kritiek van anderen. Door extreme angst worden paniekaanvallen getriggerd waardoor je je niet alleen mentaal maar ook lichamelijk uitgeput voelt. Angst voor wat anderen van je denken zorgt er al gauw voor dat je zeker tijdens de nachten veel piekert. Juist op de momenten dat het stil is en je probeert te ontspannen merk je dat je hoofd maar blijft ratelen waardoor je nerveus en gespannen blijft. Wil je weten wat je kunt doen om beter in slaap te vallen?

Lees dan snel verder in ons artikel “Slapen met een sociale fobie”

Stress-stoornissen

Na het meemaken van een traumatische ervaring kan er een acute stressstoornis ontstaan. De kans op een stressstoornis wordt groter als je niet goed slaapt, mede omdat je met minder slaap minder goed kunt omgaan met (kleine) dagelijkse tegenslagen. Een stressstoornis na een traumatische ervaring zijn gelukkig tijdelijk en duren niet langer dan 4 weken. Toch is het belangrijk dat je ervoor zorgt dat je een gezond slaap-waakritme ontwikkeld om ervoor te zorgen dat je mentaal zo gezond mogelijk blijft tijdens het herstellen.

Wil je meer lezen over verschillende stressstoornissen en hoe deze je nachtrust kunnen verstoren? Lees snel verder om erachter te komen wat je kunt doen om beter te slapen met een stressstoornis in ons artikel “Slapen met een stressstoornis”

Paniekaanvallen

Als je wel eens een paniekaanval hebt meegemaakt, dan weet je dat het voelt alsof je een hartaanval krijgt. Je krijgt het warm en benauwd, je voelt pijn op je borst en hebt moeite met ademhalen. Alles wordt wazig en soms resulteert een paniekaanval in een hyperventilatie aanval waarbij je lichaam “op slot” kan schieten. Een paniekaanval is vaak gevolg van een te hoog stressniveau, en als jij begint met piekeren zodra je probeert te slapen dan is het niet ongebruikelijk dat je last hebt van paniekaanvallen in bed. Er zijn manieren om de kans op een paniekaanval te minimaliseren.

Wil jij weten wat je kunt doen aan paniekaanvallen zodat je beter kunt slapen? Lees dan snel verder in ons artikel “Slapen met paniekaanvallen”

Bipolaire stoornis

Mensen met een bipolaire stoornis hebben goede en slechte periodes waarbij de patiënt last heeft van afwisselende manische en depressieve aanvallen. Op een manische dag kun je je opgewekt, actief en zelfverzekerd worden terwijl een depressieve periode ervoor zorgt dat je de wereld somber, donker en negatief ervaart. Beide kanten hebben nadelige gevolgen voor je nachtrust want tijdens een manische periode blijf je wakker omdat je talloze goede ideeën en motivatie hebt om iets te doen, terwijl depressieve periodes je wakker houden omdat je aan het piekeren bent. Heb jij last van een bipolaire stoornis en wil je weten hoe je ervoor kunt zorgen dat je slaap-waakritme zo gezond mogelijk word?

Lees dan snel verder in ons artikel “Slapen met een bipolaire stoornis”

Behandelingen slaapproblemen

Om slaapproblemen zo goed mogelijk te voorkomen zijn er een aantal tips die je kunt gebruiken om jouw avondritueel rustiger te maken zodat je lichaam voldoende tijd krijgt om tot rust te komen en je gemakkelijker in slaap valt.

Een gezond slaapritme

Zorg ervoor dat je een stabiel slaapritme hebt. Ga op vaste tijden naar bed en zet je wekker op dezelfde tijd om ervoor te zorgen dat je op vaste tijden wakker te word, ook tijdens weekenden. Door stabiliteit in je slaapritme te brengen zul je al snel merken dat je je overdag beter voelt en makkelijk in slaap kunt vallen op gezonde tijden. Een goed slaapritme zorgt overdag ook voor een gezond ritme.

Goede slaaphygiëne

Een goede slaaphygiëne wil eigenlijk zeggen dat het belangrijk is om gezonde omstandigheden en gezond gedrag in je dagelijkse routine te verwerken zodat het makkelijker wordt om in slaap te vallen. Zo is het bijvoorbeeld een goed idee om een dagelijkse routine te creëren waarin je lichaam en geest voldoende gelegenheid krijgen om te ontspannen gedurende de dag.

Door je dag goed af te bouwen creëer je al snel meer rust bij het in slaap vallen. Gebruik de slaapkamer enkel waar hij voor bedoeld is: intimiteit en ontspanning. Werken en televisie kijken kun je beter in andere ruimtes van het huis doen. Het verwijderen van de televisie in de slaapkamer kan een positief effect hebben op je nachtrust.

Wandelen voor het slapengaan

Een avondwandeling na het eten zorgt er niet alleen voor dat je lichaam de toegevoegde energie door de maaltijd weer kwijt kan raken, maar ook voor meer rust in je hoofd. Als je je klaarmaakt om naar bed te gaan dan is het verstandig om zoveel mogelijk rust te creëren. Een wandeling in de natuur waarbij je frisse lucht krijgt, tot rust kunt komen en misschien zelfs het teveel aan energie kunt kwijtraken is een goede manier om je hoofd leeg te maken na een lange dag.

Sporten voor een beter slaap-waakritme

Bij een goede slaaphygiëne hoort voldoende beweging. Er wordt daarom aangeraden om als volwassene per dag minimaal een half uur matig intensief te sporten om een goed slaap-waakritme te ontwikkelen. Sporten voor het slapengaan is niet erg zolang je minimaal een uur voor het slapen gaan stopt met sporten en niet te intensief traint. Als je wel intensief sport voor het slapengaan dan kan dit juist nadelige gevolgen hebben voor je nachtrust.

Melatonine

Melatonine is een lichaamseigen stof die door de hersenen wordt aangemaakt op het moment dat de zon onder gaat en het donker wordt. Zodra de melatonineproductie op gang komt dan is dat een signaal naar het lichaam om dagactiviteiten te staken en zich voor te bereiden op de nacht.

Door toenemende drukte en langere werkdagen is het echter zo dat veel mensen tot laat de lampen aan houden in huis, waardoor de natuurlijke productie van melatonine wordt uitgesteld. Hierdoor kan het langer duren voor je in slaap valt. Als je hier last van hebt dan kun je ervoor kiezen om melatonine pillen te nemen om het melatoninegehalte in je lichaam te verhogen waardoor je natuurlijker in slaap valt. Neem een melatonine pil 3 á 4 uur voor het slapengaan in om goed in slaap te kunnen vallen op het juiste moment.

Geen schermen in de slaapkamer

Een andere tip voor een beter slaap-waakritme is het verwijderen van schermen uit je slaapkamer. Het vermijden van schermen in de uren voor je gaat slapen kan bijdragen aan de natuurlijke productie van melatonine waardoor je sneller in slaap valt. Probeer om ten minste één uur voor het slapengaan je schermen op te bergen.

Schermen zijn daarnaast een afleiding door de ruis die ze constant produceren en de straling die van je apparaten afkomt word door je lichaam herkend als licht, wat wederom nadelig is voor je goede nachtrust. Wil je meer lezen over straling en schermen in de slaapkamer en hoe ze je slaap-waakritme verstoren? Lees dan verder in ons artikel “beter slapen door je te beschermen tegen straling”

Ontspanning is essentieel

Ontspanning en slapen gaan hand in hand. Niet kunnen ontspannen zorgt er namelijk voor dat je lichaam in een constante waakzame modus verkeert waardoor je oplettend blijft en niet in slaap kunt vallen. Om ervoor te zorgen dat je lekker in slaap kunt vallen kun je ontspanningsoefeningen, yoga of een korte wandeling voor het slapengaan proberen. Waar je ook voor kiest, al deze tips zorgen ervoor dat je lichaam en geest de mogelijkheid  krijgen om te ontspannen wat een goed slaap-waakritme bevorderd.

Tips bij psychische klachten en slapeloosheid

Bij psychische klachten en slapeloosheid is het ten eerste belangrijk dat je contact maakt met je huisarts om ervoor te zorgen dat je professionele hulp kunt krijgen. Om slapeloosheid bij psychische klachten te verminderen is het namelijk belangrijk dat je weet wat de oorzaak van je slaapproblemen is zodat je er iets aan kunt doen. Als je psychische klachten ontwikkeld omdat je niet in slaap kunt vallen en je hebt nog geen hulp nodig dan kun je proberen om met behulp van extra melatonine in slaap te vallen. Tot slot kun je een half tablet Oxazepam proberen om rustiger te slapen. Overleg bij psychische klachten altijd eerst met je huisarts voor je Oxazepam probeert om onverwachte bijwerkingen te voorkomen.